
باشگاه خبرنگاران جوان؛ رضوان پاک منش - آیینهای مردم لرستان در ایام محرم همواره با هدف زنده نگهداشتن یاد و خاطره امام حسین (ع) و یارانش برگزار میشوند.
دست هایی که به عشق حسین(ع) سینه می زنند
دستهجات سینهزنی و زنجیرزنی در خیابانها به راه میافتند و با نوحهخوانی و سینهزنی، ارادت خود را به امام حسین (ع) ابراز میکنند.
شروع مراسم عزاداری مردم خرمآباد با صدای ساز و دهل که آهنگ حزنانگیز (چمرونه) را مینوازد آغاز میشود، پس از نواخته شدن این آهنگ، عزادارن حسینی و دستههای عزادار که شامل سینه زنان و زنجیرزنان حسینی هستند، در خیابانها حرکت میکنند و در مقابل تکیهها به عزاداری میپردازند.
سینه زنان خرمآبادی به شیوهای خاص که ویژه مردم این شهر است سینه زنی میکنند، در این شیوه ابتدا سینه زنان نشسته و سینه میزنند بعد وقتی که نوحه خوان فریاد میزند (ای وا شهیدا به دشت کربلا) همگی سرپا میایستند و ضمن جواب دادن به نوحه خوان با دودست به سینه میزنند.
سینهزنها و دستههای زنجیرزنی دسته دسته گردهم میآیند و با کامل شدن هیات با تشکیل ۲ ستون به عزاداری میپردازند و با توجه به اینکه مردم استان لرستان اعتقاد خاصی به حضرت ابوالفضل (ع) دارند، در بین نوحه خوانی بسیار ذکر یا ابوالفضل میگویند.
سقاخانه هایی که پناهگاهی برای نذورات مردم می شوند
برپایی سقاخانه در لرستان، به ویژه در ایام محرم، یکی از سنتهای دیرینه و مهم عزاداری است. سقاخانهها معمولاً در خانهها یا فضاهای عمومی برپا میشوند و با پارچه سیاه، چراغ، و تصاویر مذهبی مزین میگردند. در این مراسم، مردم با نیت حاجتخواهی به سقاخانهها مراجعه میکنند و با روشن کردن چراغ و اهدا نذورات، ارادت خود را به امام حسین (ع) و یارانش ابراز میدارند.
سقاخانهها در لرستان، به ویژه در بروجرد، جایگاه ویژهای دارند. در دهه اول محرم، بسیاری از خانوادهها با برپایی سقاخانه، به عزاداری و پذیرایی از عزاداران میپردازند.
از جمله آیینهای مرتبط با سقاخانهها میتوان به "چراغگردانی" اشاره کرد که در عصر عاشورا برگزار میشود و چراغها به حاجتمندان اهدا میشود.
مردم نذورات خود را به سقاخانهها اهدا میکنند و اگر حاجتشان برآورده شود، سال بعد با چراغ یا استکان نو به سقاخانه باز میگردند.
گِلمالی؛ خاکی شدن برای یار
آیین گلمالی یکی از آیینهای سنتی و قدیمی مردم لرستان در روز عاشوراست که در عزاداری برای امام حسین (ع) انجام میشود.
در این مراسم، عزاداران با گل اندود کردن سر و صورت و بدن خود، ارادت و اندوه خود را به نمایش میگذارند. این آیین به عنوان یکی از خاکیترین و سنتیترین مراسم عزاداری در ایران شناخته میشود.
آیین گلمالی در روز عاشورا، دهمین روز از ماه محرم برگزار میشود. این مراسم در استانهای غربی ایران، به ویژه در منطقه زاگرس و بهطور خاص در لرستان، برگزار میشود.
مردم گل را با آب مخلوط کرده و بر سر و صورت و بدن خود میمالند. این کار به عنوان نمادی از غم و اندوه در مصیبت امام حسین (ع) و یارانش انجام میشود.
آیین گلمالی قدمتی چند صد ساله دارد و به عنوان یکی از رسوم دیرینه مردم لرستان شناخته میشود.
این آیین نمادی از عشق، ارادت و همبستگی مردم لرستان با امام حسین (ع) و یارانش است.
به طور کلی، گلمالی نمادی از عزاداری عمیق و سنتی مردم لرستان در سوگ شهادت امام حسین (ع) است و به عنوان یکی از مهمترین میراثهای معنوی این منطقه شناخته میشود.
علم هایی که به عشق عباس(ع) قد علم می کنند
مراسم "علمبندان" یک آیین سنتی و مذهبی است که در مناطق مختلف ایران، از جمله استان لرستان، در ایام محرم برگزار میشود. این مراسم شامل تزئین و آمادهسازی علم (پرچمی که نماد حضرت ابوالفضل العباس (ع) است) و سپس بستن آن به ستون یا محلی مشخص است. در لرستان، این مراسم معمولاً با حضور سادات و عزاداران در خانهها یا حسینیهها برگزار میشود.
در این مرحله، علم با پارچههای رنگی، آیینه، نوارهای پارچهای و سایر تزئینات آماده میشود.
پس از آمادهسازی، علم به ستون یا محلی که از قبل تعیین شده است، بسته میشود. این کار معمولاً توسط سادات و با خواندن اشعار و نوحهها انجام میشود.
پس از بستن علم، عزاداری و نوحهخوانی در وصف امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) برگزار میشود.
نوحهخوانی و مرثیهسرایی در فراق اباعبدالله(ع)
نوحهخوانان با صدای بلند به خواندن اشعار حماسی و مرثیهها در وصف امام حسین (ع) و یارانش میپردازند.
فعالیت سه هزار و ۷۰۰ هیات مذهبی لرستان در ایام محرم
حجتالاسلام والمسلمین مهدی قدرتی مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی لرستان اظهار کرد: همزمان با آغاز ایام سوگواری امام حسین (ع)، سه هزار و ۷۰۰ هیات مذهبی در سراسر استان میزبان عزاداران حسینی هستند و مراسم سوگواری با محوریت این هیاتها برگزار شده است.
وی با اشاره به برنامهریزی گسترده برای اجرای آیینهای مذهبی در این ایام، افزود: همایش شیرخوارگان حسینی در ۳۰ نقطه استان برگزار شد و برنامههایی مانند مراسم "احلی من العسل" ویژه نوجوانان و دانشآموزان، تجمع بزرگ عزاداران در تاسوعا و عاشورا، حرکتهای خودجوش مردمی در قالب رهروان زینبی و ریحانههای حسینی از دیگر برنامههای پیشبینیشده در این ایام بود.
وی همچنین از فعالیت گسترده مبلغین دینی در ماههای محرم و صفر خبر داد و گفت: یک هزار و ۵۰۰ مبلغ در سراسر استان کار تبلیغی و فرهنگی را بر عهده دارند و نقش مهمی در تبیین معارف عاشورایی ایفا میکنند.